Skuteczność świetlna

żarówka

Rys. cmf.p.lodz.pl

Skuteczność świetlna (źródła światła) to w/g IESNA iloraz całkowitego strumienia świetlnego emitowanego przez źródło światła do całkowitej mocy pobieranej przez to źródło. Jest wyrażana w lumenach na wat (lm/ W)

Skuteczność źródeł światła i systemów oświetleniowych wyrażana jest w lumenach na waty. W przypadku lamp fluorescencyjnych i wyładowczych źródeł światła dużej intensywności, przy określaniu skuteczności świetlnej systemu, należy uwzględnić towarzyszącą moc statecznika ( w watach), podobnie jak każde zmniejszenie zdolności wytwórczej strumienia świetlnego powiązane z kombinacją lampa-statecznik.

Skuteczność świetlna źródła światła oblicza się dzieląc ilość lumenów lampy przez pobierane przez nią waty. (porównaj z parametrami minerałów na mineralfair.pl)

100 watowa żarówka głównego szeregu A19 wytwarza 1740 lumenów (lm)
1740 lm: 100 W = 17.4 lm/W

Skuteczność świetlna systemu źródło światła i statecznik, jest uzyskiwana przez pomnożenie znamionowanej wartości strumienia świetlnego lampy przez współczynnik statecznika i podzielenie wyniku przez całkowitą moc pobieraną przez układ.
Lampy F32T8 sterowane przez dwu- lampowy elektroniczny statecznik, produkują 2850 lm każda. Statecznika ma współczynnik (BF) wynoszący 0.95, całkowita moc pobierana wynosi 62 waty.
(2850 lm x 2 lampy x 0.95 BF) : 62 = 87.3 lm/ W

Przykładowe skuteczności świetlne różnych źródeł światła:

  • żarówka: 8-10 lm/W
  • lampa halogenowa: 16 lm/W
  • lampa fluorescencyjna: 45-104 lm/W
  • biała dioda LED: 26-100 lm/W
  • lampa metalohalogenkowa: 85-115 lm/W
  • wysokoprężna lampa sodowa: 150 lm/W
  • niskoprężna lampa sodowa: 200 lm/W

Dzięki zmianie kształtu bańki oraz napyleniu na jej wewnętrznej stronie odbłyśnika, strumień świetlny można ukierunkować i emitować tylko przez przednią część. Kolejna zmiana kształtu bańki i systemu refleksyjnego pozwoliła uzyskać jeszcze większą koncentrację wiązki strumienia świetlnego. Otrzymano w ten sposób nowy typ żarówek o nazwie „Spotlight”. Uzyskano w nich zwiększenie natężenia oświetlenia w centrum wiązki świetlnej, o co najmniej 50% w stosunku do lamp zwierciadlanych. Udoskonaloną odmianą żarówek reflektorowych typu Spotlight są żarówki typu PAR. Uzyskano w nich poprawę skuteczności świetlnej, co wpłynęło na oszczędność energii elektrycznej rzędu 20%.