Nie możemy pozwolić bakteriom wygrać batalii o zęby. Dysponujemy środkami, które mogą zatrzymać próchnicę, zanim dojdzie do zniszczenia zęba.

Zmniejszenie ilości i aktywności bakterii w jamie ustnej, zwiększa szansę na całkowite usunięcie próchnicy.

USUWANIE BAKTERII

Pierwszym krokiem jest usunięcie płytki nazębnej, która jest siedliskiem ogromnej ilości bakterii. Najprostszą i najefektywniejszą metodą jest regularne szczotkowanie i nitkowanie zębów. Rodzice powinni czynnie uczestniczyć w szczotkowaniu zębów dzieci aż do 8-10 roku życia i nitkowaniu do 10 roku życia.

Dopóki dzieci nie osiągną tego wieku, nie będą tak zmotywowane i sprawne jak dorośli, nawet jeśli one myślą, że są. Jak upewnić się, że szczotkowanie jest regularną, codzienną rutyną naszych dzieci? Jednym z najprostszych sposobów jest bycie dobrym wzorem. Jeżeli dzieci widzą rodziców myjących zęby przez pełne minuty 2-3 razy dziennie, będą skłonne czynić to samo. Niekiedy dzieci myją zęby bardzo chętnie, inne walczą z tym. Należy uczynić z mycia zębów zabawę.

W JAKIM WIEKU ROZPOCZĄĆ SZCZOTKOWANIE ZĘBÓW?

Bakterie należy usuwać nawet wtedy, gdy dzieci jeszcze nie mają zębów. Po każdym karmieniu lub przynajmniej 3 razy dziennie powinniśmy czyścić dziąsła za pomocą wilgotnego, czystego gazika. Najważniejsze jest mycie zębów przed spaniem, kiedy zmniejsza się produkcja śliny. Niektóre dzieci są gotowe do samodzielnego mycia zębów wcześniej niż inne. Ale rodzice powinni co tydzień kontrolować skuteczność mycia. Za pomocą tabletek barwiących płytkę nazębną możemy sprawdzić, czy są obszary na zębach, które wymagają lepszego wyczyszczenia.

Dlaczego konieczne jest szczotkowanie zębów przez 3 minuty?

Każde dziecko ma 20 zębów, każdy ząb ma 3 powierzchnie, które muszą być wyczyszczone za pomocą szczoteczki. Jeżeli poświęcimy 2-3 sekundy na mycie każdej powierzchni, to na wyczyszczenie wszystkich zębów potrzebujemy ok. 3 minut. To jest naprawdę bardzo mało czasu w ciągu dnia, a przynosi ogromne korzyści.

Zęby mają trzy powierzchnie, które potrzebują szczotkowania:

• powierzchnia wewnętrzna (językowa lub podniebienna)
• powierzchnia żująca
• powierzchnia zewnętrzna (wargowa lub policzkowa)

Zewnętrzną powierzchnię zębów najłatwiej czyścić przy zaciśniętych zębach. Kiedy dziecko szeroko otworzy usta możemy dokładnie wyczyścić powierzchnię żującą i wewnętrzną.

NA CO TRZEBA ZWRÓCIĆ SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ PODCZAS MYCIA ZĘBÓW?

Bardzo ważne jest dokładne wyczyszczenie obszaru, gdzie dziąsła stykają się z zębami. To połączenie zębowo-dziąsłowe sięga 1-3 mm głębokości.

Żeby dotrzeć szczotką do tego małego obszaru i usunąć bakterie tam żyjące, wymaga to sprawności starszych dzieci i dorosłych. Istnieje wiele technik szczotkowania zębów. Za najbardziej efektywną uznano technikę „wymiatania”:

• delikatnie przyłóż szczoteczkę na linii dziąsła i zębów pod kątem 45 stopni, wykonuj ruch wymiatania w kierunku brzegu dziąsła,
• tą samą czynność należy powtórzyć na powierzchniach wewnętrznych zębów bocznych,
• następnie czyścimy wewnętrzne powierzchnie zębów przednich, trzymając szczoteczkę pionowo i wykonując ruch wymiatania,
• powierzchnie żujące możemy wyczyścić za pomocą ruchów poziomych do przodu i do tyłu lub ruchów okrężnych.

Zęby powinny być czyszczone minimum 2 razy dziennie, szczególnie po śniadaniu i przed snem.

W ostatnich latach bardzo popularne stały się szczoteczki elektryczne. Sposób mycia przy użyciu tej szczoteczki jest odmienny. Część pracująca szczoteczki sama wykonuje ruch rotacyjny, wystarczy więc tylko przyłożyć szczoteczkę do każdej powierzchni i przytrzymać kilka sekund. Niektóre szczoteczki mają wbudowany mechanizm sygnalizujący czas mycia (2 minuty) lub urządzenie wygrywające melodię.

JAKIE PASTY SĄ NAJLEPSZE DLA DZIECI?

Sklepy oferują ogromny wybór past z fluorem, wzmacnia on bowiem zęby i chroni je przed próchnicą. Przy wyborze pasty powinniśmy kierować się kolorem i smakiem, które lubi nasze dziecko. Bardzo ważne jest, aby zwrócić uwagę na ilość pasty używanej do mycia. Należy nakładać mała ilość pasty i wetrzeć ją między włókna. Nadmiar pasty dziecko powinno wypluć. Dzieci do 3 roku życia wcale nie potrzebują pasty. Wystarczy szczotkowanie, nitkowanie i odpowiednia dieta.

JAKA SZCZOTECZKA JEST NAJLEPSZA?

Przy dużym wyborze szczoteczek dostępnych w sklepach, nie powinno być trudności ze znalezieniem odpowiedniej. Wystarczy tylko zwrócić uwagę na dwie rzeczy:

• szczoteczka powinna mieć odpowiedni rozmiar do buzi dziecka. Jeśli szczoteczka jest za duża, nie będzie miejsca, żeby nią poruszać i mycie będzie mniej efektywne.
• włosie szczoteczki powinno być miękkie i zaokrąglone.

Aktywność mycia jest zależna od mechanicznego działania szczoteczki, wody i detergentów zawartych w paście. Twarde włosie nie myje lepiej i może zniszczyć tkankę dziąsła.

Jak często szczoteczka powinna być wymieniana?

Gdy włosie rozchodzi się i jest rozmiękłe, czas na nową szczoteczkę. Zalecam wymianę szczoteczki co 2-3 miesiące, a nawet częściej, gdy dziecko ma infekcję jamy ustnej i gardła. Niektóre szczoteczki mają wskaźnik zużycia w postaci kolorowych pasm włosia. Gdy pasma ulegną odbarwieniu, szczoteczkę należy wymienić.

Jak zachęcić dziecko do mycia zębów?

Doskonałym sposobem na wciągnięcie dziecka w proces dbania o zęby są zakupy szczoteczki. Pozwólmy dziecku na wybranie jej. Jest wiele szczoteczek-przyjaciół z ulubionych filmów, z charakterystycznymi rączkami, które świecą w ciemności, zmieniają kolor lub robią hałas. Jeżeli obowiązek mycia zębów zmienimy w zabawę, wygraliśmy bitwę zanim się rozpoczęła.

Oto kilka rad jak zachęcić dziecko, aby dbało o zęby:

• zabierz dziecko na zakup szczoteczki,
• wybierz pastę z fluorem, którą lubi twoje dziecko,
• włącz muzykę podczas 3-minutowego szczotkowania,
• myj zęby w różnych miejscach np. w wannie,
• wymyślaj zabawy, które odwrócą uwagę od mycia (możesz tańczyć, śpiewać),
• daj dziecku ulubioną zabawkę do trzymania podczas mycia zębów,
• daj dziecku specjalną szczoteczkę i lalkę do mycia zębów, kiedy ty myjesz jego zęby,
• zachęć rodzeństwo do wspólnego mycia, możesz urządzić zawody na najlepiej umyte zęby,
• używaj specjalnych tabletek koloryzujących naloty nazębne w celu sprawdzenia, czy zęby są dobrze wymyte,
• spróbuj zadziałać psychologicznie, niektóre dzieci myją zęby, gdy mówi im się, żeby tego nie robiły,
• poproś dentystę, żeby powiedział twojemu dziecku, jak ważne jest mycie zębów.

NITKOWANIE ZĘBÓW

Nitkowanie jest ważną częścią programu ochrony zębów, gdyż zwiększa ilość usuniętych bakterii z zębów i dziąseł, a szczególnie w okolicy między zębami, co jest niemożliwe przy użyciu szczoteczki.

Kiedy rozpocząć nitkowanie zębów?

Nitkowanie powinno rozpocząć się, gdy zęby zaczną stykać się ze sobą i obszar między nimi nie może być oczyszczony za pomocą szczoteczki Jest wiele typów nici: woskowane, z fluorem, smakowe, taśmy, okrągłe. Ja najczęściej polecam taśmy, gdyż są najwygodniejsze w użyciu, łatwo przechodzą między ciasno ustawionymi zębami.

Jak często nitkować zęby?

Tak jak szczotkowanie, nitkowanie będzie najbardziej skuteczne, jeżeli będzie wykonane przed spaniem. Chcemy usunąć możliwie dużo bakterii z powierzchni zębów i dziąseł przed nocą, kiedy naturalne właściwości obronne śliny są niskie.

Kiedy dzieci mogą nitkować zęby samodzielnie?

Nitkowanie wymaga więcej manualnych zdolności niż szczotkowanie. Rodzice powinni więc pomagać przy nitkowaniu do 10 roku życia. Jeśli dziecko nalega, żeby robić to samodzielnie trzeba upewnić się, że robi to dokładnie.

Co robić, gdy dzieci nie chcą używać nici dentystycznych do czyszczenia zębów?

Jeżeli nitkowanie jest dużym problemem, można użyć irygatora wodnego, który wypłukuje resztki pokarmowe z przestrzeni między zębowych. Ale taki irygator nie może całkowicie zastąpić szczotkowania i nitkowania. Może być bardzo pomocny szczególnie u dzieci, które noszą stałe aparaty ortodontyczne. Czasami twój dentysta może zalecić używanie specjalnego płynu przeciwbakteryjnego, który może być aplikowany na dziąsła przy użyciu irygatora.

Jak nitkować zęby?

Urwij kawałek nici długości około 18 cm, schwyć końce nici między kciuki i palec wskazujący. Możesz owinąć nitkę wokół palca środkowego obu rąk, do momentu aż pozostaną około czterech długości między kciukami. Naciągniętą nitkę przełóż między zęby, rozpoczynając od jednej ze stron górnej lub dolnej szczęki. Przesuwaj nitkę między zębami ruchami na zewnątrz i do wewnątrz, aż do momentu, gdy nitka znajdzie się w okolicy połączenia zębów. Ułóż nitkę w kształcie litery C wokół zęba i przesuwaj ją po zębie ruchami jakbyś czyścił plecy (na zewnątrz i do wewnątrz, w górę i w dół)

PAMIĘTAJ:

• nitkowanie jest potrzebne tylko wtedy, gdy zęby stykają się,
• jeśli stwierdzisz, że nitka strzępi się, skontaktuj się ze swoim dentystą; strzępienie nici może być oznaką nieszczelnego wypełnienia lub próchnicy na powierzchni stycznej,
• możesz użyć trzymadełka do nici – jest to przyrząd w kształcie litery y, który naciąga nitkę – trzymadełko może być pomocne w czyszczeniu zębów bocznych.

KIEDY TRZEBA UŻYWAĆ PŁUKANKI ANTYBAKTERYJNEJ?

Płukanki bakteryjne mogą być pomocne w zmniejszeniu ilości bakterii. Używać je można tylko po konsultacji z dentystą. Niektóre płukanki mogą zmieniać smak i zabarwiać zęby, inne zawierają alkohol.

JAK DBAĆ O ZĘBY, GDY DZIECKO NOSI APARAT ORTODONTYCZNY?

Zęby z aparatem ortodontycznym wymagają specjalnej opieki, ponieważ zamki mogą być siedliskiem bakterii i jedzenia. Należy najpierw wyczyścić obszar nad drutem, wzdłuż linii dziąseł. Później obszar poniżej drutu, aż wreszcie ostrożnie drut i zamki za pomocą specjalnych szczoteczek. Na koniec czyścimy wewnętrzne i żujące powierzchnie zębów.

Zobacz też Taśmy klejące od Konport